محمدحسین بن ملک‌محمد ثاقب اصفهانیمحمدحسین بن ملک‌محمد ثاقب اصفهانی، شاعر و ادیب و از سخنوران قرن سیزدهم هجری می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیمیرزا محمّدحسین اصفهانی، متخلّص به «ثاقب» بن ملک‌محمّد بن محمّد شاعر و ادیب. از سخنوران قرن سیزدهم هجری. او از خاندان ملّاملک احمد است که قاضی عسکر دولت قاجاریه بوده و اصل این خاندان از روستای «لاو» سمیرم است. در اصفهان علم و ادب آموخته و سپس در تهران به دربار فتحعلی شاه راه یافته و به مشاغل دیوانی روی آورد. «ثاقب» به امر فتحعلی شاه کتاب «تاریخ جهان آرا» را تالیف نمود. [در غزل سرائی ماهر بوده و قصیده را با استادی می‌سرود و در مدح سیّدمحمّدباقر حجّةالاسلام شفتی، منوچهرخان معتمدالدّوله (حاکم اصفهان) و محمّدتقی میرزا حسام السّلطنه (حاکم ایالات عرابی ایران) قصایدی غرّاء سروده است.]۲ - وفاتوی سرانجام در سال ۱۲۵۸ق وفات یافت. برادرزاده‌اش میرزا نصراللَّه شهاب لاوی اصفهانی از شعرای معروف عهد قاجاریه است. و این مصرع را در سوگ عمّ خود گفته است: «شهابا همی سوز بر یاد ثاقب» ثاقب جدّ فامیل ملک احمدی ساکن محلّه پای قلعه اصفهان می‌باشد. [این چند بیت از قصیده او در مدح سیّد حجّةالاسلام شفتی انتخاب شد]هر شب سپهر گوهر انجم کشد به دوش ••••• تا صبح‌دم کند به قدوم تواش نثار تا هست در زمانه ز آویز مهر و ماه ••••• در گوش آسمان به شب و روز، گوشوار بادا غلام حلقه به گوش درت همی ••••• شب ماه و روز مهر، به تایید کردگار [۱]
وفازواره‌ای، محمدعلی، تذکره مآثر الباقریه، ص۱۳۳-۱۳۱.
[۲]
وفازواره‌ای، محمدعلی، تذکره مآثر الباقریه، ص۳۳۴-۳۳۵.
[۳]
مذهب اصفهانی، میرزا محمدعلی، تذکره مدایح معتمدیه، (خطی.
[۴]
حبیب‌ابادی، پرویزبیگی، تذکره حدیقه الشّعراء، ج۱، ص۳۵۲.
[۵]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، ج۴، ص۱۵۷۷.
[۶]
منزوی، احمد، فهرستواره کتاب‌های فارسی، ج۱، ص۶۰۹.
[۷]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۲۰۹.
[۸]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۴۲۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۷۷۲-۷۷۳. |